Source Code, paralel ya da alternatif evren konulu, bilimkurgu ile aksiyonu iç içe geçirmeyi başarmış kaliteli bir yapım. Filmin 450 bin kişinin oylama sonucu oluşan IMDB puanı 7.5 olsa da bence Source Code ele aldığı konuyu ustaca kurgulaması, konuyu seyirciyi sıkmadan verebilmesi ve tabi ki konuşulmayı hak eden sonuyla bu puandan fazlasını hak eden bir yapım. 

Filmin sonunun pek çok izleyici için akıl karıştırıcı olabileceği söylenebilir. Final kısmında oldukça kafa karıştırıcı olaylar artarda sıralanıyor. Şimdi spoiler vermeden filmin konusuna değindikten sonra filmin detaylarını konuşalım.

Source Code (2011) – Yaşam Şifresi Fragman / Trailer İzle

Source Code (2011) – Yaşam Şifresi Filminin Konusu

Colter Stevens normalde bir savaş pilotudur. Son katıldığı görev sonrasında kendisini bir trenin içerisinde bir başkasının bedeninde ve hiç tanımadığı bir kadının karşısında bulur. Oraya nasıl geldiği konusunda en küçük bir fikri bile yoktur. Kısa bir süre sonra bunun deneysel bir hükümet programıyla ilgili bir durum olduğunu anlar. Onu programa dahil edenler Colter’dan içerisinde bulunduğu tren tam sekiz dakika sonra hava uçmadan önce trende saklanmış bombayı ve bombacıyı bulmasını istemektedir.

Şimdi de filmin sonunda ne oldu sorusuna cevap aramaya çalışalım.

Source Code Nedir?

Filmin sonunu kavrayabilmek için daha önceden cevaplanması gereken sorular bulunuyor. Bunlardan ilki filme de adını veren Source Code- Kaynak Kodu’nun (veya Yaşam Kodu) ne olduğu sorusu…

Bu sorunun cevabını bu programın mimarı olan Dr. Rutledge’den (Jeffrey Wright) dinleyelim. Doktor, Yaşam Kodu Programının mantığını anlatırken özetle şunları ifade etmektedir.

“Ölen bir insanın yaklaşık sekiz dakikalık ön belleğine kısa süreliyle erişim imkânı bulunmaktadır. Kaynak Kodu, ölen herhangi bir kişinin kısa süreli belliğine erişim sağlayan bir programdır. Ancak sadece erişim sağlanmakla kalınmıyor aynı zamanda başka bir ölünün, açık kalan beyin devreleri sayesinde söz konusu sekiz dakikayı defalarca yaşaması sağlanabiliyor. Kısaca Kaynak Kodu sayesinde ölü bir kişinin başka bir ölünün son sekiz dakikasına erişmesi sağlanıyor.”

Bu cümleler Yaşam Kodu’nun mimari olan doktora ait olsa da film ilerledikçe doktorun bu tanımlamalarında yanıldığı noktalar olduğunu, Kaynak Kodu programının onun sandığından çok daha farklı çalıştığını öğreniyoruz.

Doktorun Program Hakkında Yanıldığı Noktalar

Doktora göre Kaynak Kodu programı şu an içinde yaşadıkları gerçekliği etkileyemez çünkü o sadece ölen bir kişinin son sekiz dakikasına erişim sağlayan bir programdır. Doktor bir konuşmasında programın paralel bir gerçekliğe erişim sağladığını da söylemektedir ama konuşmalarını analiz ettiğimizde onun kastettiği bu paralel gerçekliğin sekiz dakikadan ibaret zihinsel bellek geçmişi olduğunu anlıyoruz. Yani doktor içinde bulundukları dünyadan bağımsız ama onunla paralel bir dünyanın oluştuğunu hayal bile edememektedir ki onun yanıldığı nokta işte tam olarak burası.

Kaynak Kodu aslında geçmişte yaşanılan sekiz dakikalık bir zaman dilimine değil paralel bir evrene geçiş sağlamaktadır. Colter önceleri bunu fark etmese de yaşadıkları sonucu adım adım bu sonuca ulaşabilmiştir. Filmin sonunda Colter’in Goodwin’a yazdığı mesajda bulunan cümlenin anlamı bu.

“Siz bu programın geçmişteki bir anın sekiz dakika öncesini tasarladığını sanıyorsunuz ama durum bundan öte. Yepyeni bir dünya yarattınız.”

Colter, trende saatine baktığı sırada onun ne kadar gerçek olduğunu söylerken ya da trenden dışarıya çıktığı zaman ona dokunarak trenin üzerindeki tozu hissederken ve çevresinde gördüğü bu capcanlı dünyaya bakarken aslında bu yaşadıklarının trende ölen birisinin anısı olmadığını her şeyin çok gerçek olduğunu anlamıştı. Evet, Colter’in Kaynak Kodu sayesinde geçiş yaptığı bu evren, birincil evrende ölen öğretmenin anıları değildi. Bu evren doktorun ve Goodwin’in bulunduğu evrene paralel bir başka gerçeklikti. 

Bu gerçeği kavradıktan sonra filmin sonunda ne olduğunu anlamamıza yardımcı olacak diğer konulara değinelim.

Filmde toplam kaç evren bulunmaktadır?

Şu an için filmde doktorun ve Goodwin’in, Colter ile ekran üzerinden konuştukları evren ve Colter’in geçiş yaptığı evren olmak üzere iki tane evrenin bulunduğunu düşünebiliriz. Yazının bundan sonrasında kolaylık olması için bunların birincisini evren 1 ve diğerini de evren 2 olarak adlandıralım. Filmde yer alan evrenler bunlarla sınırlı değil ama bu konuya daha sonra değinmeyi düşünüyorum. Şu an için evren 1 ve evren 2’nin varlığını bilmemiz yeterli.

Colter, program çalıştırıldığı anda aslında evren 1’den evren 2’ye geçiş yapmaktadır; ölen bir öğretmenin anılarına değil.

Colter öldü mü yoksa yaşıyor mu?

Hem öldü hem de yaşıyor. Peki bu nasıl olabilir? Colter evren 1’de tren kazasının gerçekleştiği günden tam iki ay önce helikopter kazasında ölmişti. Goodwin ekran üzerinden yaptığı bir konuşmada Colter’ın iki aydır onlarla birlikte olduğunu söylüyor. Christina, evren 2’de yaptığı araştırma sonucu Colter’ın tam iki ay önce helikopter kazasında öldüğünü öğreniyor. Evren 1’de Colter’in babası cenaze töreninde yaptığı konuşmada oğlunun öldüğünden bahsederken; Colter’ın evren 2’de babasıyla yaptığı telefon konuşmasında Colter’in bu evrende de öldüğünü anlıyoruz.

Doktorun, Colter’ın sorduğu bir soruya verdiği cevapta onun beyninin daha ne kadar yaşayacağını net olarak bilmediklerini söylüyor. İşte bu durumları göz önüne alırsak Colter her iki evrende de fiziksel yani bedensel olarak ölü; ancak evren 1’de beyni Kaynak Kodu’na bağlı olarak evren 2’de ise öğretmenin bedeninde yaşamaktadır.

Evren 1 ve evren 2’deki olaylar birbirinin aynısı mı?

Bu sorunun cevabı filmin finalinin anlaşılabilmesi için oldukça önemli..  Evren 1 ve evren 2’deki olaylar kırılmalar yaşanana kadar birbirinin aynısı…

Örneğin evren 1’de helikopter kazasında ölen Colter’ın evren 2’de de hem de aynı zaman diliminde öldüğünü görmüştük. Yaşanılan tren kazası ve faili her iki evrende de aynı. Evren 1’deki tren kazasında ölen kişilerin tamamının evren 2’deki kazada da öldüğünü görüyoruz. Örnekleri çoğaltmak mümkün. Evren 1 ve evren 2 birbirinin kopyası. Ancak bu durum Colter’ın olaylara müdahale etmeye başlamasından sonra değişim gösteriyor.

Colter’in trenin içinde gerçekleşen olaylara sayısız kez müdahale edebildiğini gördük. Örneğin önceki versiyonlarda ayakkabısına dökülen kahvenin tekrar dökülmesini engelledi. Önceleri biletin nerede olduğunu bile hatırlayamazken sonraki sahnelerde görevli henüz bileti bile sormadan ona bileti uzattı. Christina’yı tren patlamadan önce trenden indirdi ve onu ölümden kurtardı. Doktor aksini söylemesine rağmen onun Evren 2’de değişim yapılabildiğini gördük.

Goodwin, bir konuşmasında Colter’a trenin patlamasını engelleyemeyeceğini, bunun bir program olduğunu ve trenin her zaman patlayacağını söylemişti. Ancak Colter tren patlamadan önce bombayı etkisiz hale getirmeyi de başardı. İşte tüm bunlar evren 2’deki olayların akışının değişmesini sağladı. Dolayısıyla her iki evrendeki olaylar kırılma yaşanana kadar birbirinin aynısı ancak müdahale yapıldığı zaman evren 2’deki olaylar farklılık gösterebiliyor.

Colter evren 2’de olayların seyrini değiştirdiği zaman evren 1 bundan etkileniyor mu?

Bence kafa karışıklığı oluşturabilecek sorulardan birisi bu. Filme düz mantıkla baktığımızda evren 2’de yaşanan olayların evren 1’i etkilediği görülüyor. Örneğin Colter evren 2’deki patlamayı önledikten sonra doktorun odasında gerçekleşen konuşmada görülen asker; sabote edilen bir terörist saldırıdan bahsetmekte; saldırganın olay yerinde yani trenin içinde yakalandığını ve saldırganın adının da Derek Frost olduğunu anlatmaktadır. Colter’ın evren 2’de başardıkları diğer evreni de etkilemiş ve patlama meydana gelmemiştir.

Ayrıca Colter’in verdiği bilgiler sayesinde saldırgan evren 1’de yakalanmış ve doktor program işe yardığı için çok mutlu olmuştu. Ayrıca filmin sonunda geçen bir diğer konuşmada Dr. Rutledge’nin programın kendisini kanıtlaması için fırsat kolladığını görüyoruz. Yani daha önce yaşananların hiçbirisi Colter’in patlamayı önlemesi sayesinde yaşanmamış oldu. Bu olaylar bize açıkça evrenlerin birbirinden bağımsız olmadığını ve evrenlerin birisinde gerçekleşen bir kırılmanın diğer evreni de etkilediğini gösteriyor.

Evet; düz bir mantıkla bakıldığında bu sonuca varılıyor. Ancak filmi analiz ettiğimizde bu durumun görüldüğü gibi olmadığını, evrenlerin birbirini etkilediği görüşünün korkunç bir yanılgı olduğunu ve evrenlerin aslında birbirinden etkilenmediğini göreceksiniz.

Artık filmin sonunda gerçekten ne olduğunu anlamaya çok yaklaştık.

Colter’in gönderdiği e-mail Goodwin’e nasıl ulaştı?

Bence filmin en beyin yakıcı ve anlaşılması zor noktası bu. Ancak buraya kadar anlatılanları kopmadan takip edebildiyseniz bundan sonrasını da anlamak zor olmayacak.

Yazının başlarında, filmde görülen evren 1 ve evren 2 dışında da evrenler olduğunu söylemiştim. Şimdi bunun ne anlama geldiğini açıklama zamanı geldi. Bu konuyu açıklayınca evrenlerin birbirinden bağımsız olmadığını ve evrenlerin birisinde gerçekleşen bir kırılmanın diğer evreni de etkilediğini düşünen seyircilerin nasıl büyük bir yanılgıya düştüklerini de göreceğiz. Aslında bunu anlamamızı sağlayan ipuçları filmin son dakikalarında gizli. Filmin son beş dakikalık bölümünde öğrendiklerimiz bize evrenlerin birbirini etkilediği düşüncesinin doğru olmadığını gösteriyor.

Evet, aslında evrenler birbirini etkilemiyor; her bir evren kendi seçimleriyle yaşamaya veya var olmaya devam ediyor. Ancak evrenlerde gerçekleşen olaylar daha doğrusu kırılmalar alternatif evrenler meydana getiriyor.

Colter, evren 2’de saldırganın kimliğini teşhis ettikten sonra onun trenden ayrılışını engellemedi. Daha sonra onu park edilmiş beyaz bir araca kadar takip etti. Ancak onun patlamayı gerçekleştirmesini engelleyemedi. Dikkat ederseniz evren 2’de de tren patlaması gerçekleşmesine rağmen evren 1’deki olaylar hiç değişmeden kaldığı yerden aynen devam ediyor. Doktor program başarılı olduğu ve saldırgan yakalandığı için tebrik telefonları almaya devam ediyor. Dolayısıyla evren 1’de hiçbir şey yok.

Evren 1’e dönen Colter, evren 2’deki patlamayı engelleyemese de yaşadıklarından ötürü olayları değiştirebileceğini düşünüyor. Goodwin’e onu geri göndermesi için yalvarıyor. Goodwin tam işte burada her şeyi değiştirecek hamlesini yapıyor ve Colter’ı evren 2’ye tekrar gönderiyor (Kapıyı kilitleyerek sürenin dolmasını beklediği sahne). Yani Goodwin, Colter’a son bir sekiz  dakika daha yaşama şansı veriyor. Colter bu şansı çok iyi değerlendiriyor ve imkânsızı başarıyor. Colter bu kez evren 2’deki patlamayı engelliyor. Dikkat ederseniz Colter bunu film boyunca ilk kez yapıyor. Colter bunu yaptığı anda yani tren patlamasını önlediğinde bir kırılma yaşanıyor ve evren 3 diye adlandırabileceğimiz alternatif ya da paralel bir gerçeklik daha oluşuyor. Colter işte bu mailini evren 3’teki Goodwin’e gönderiyor evren 1’deki ya da evren 2’deki Goodwin’e değil.

Peki evren 3’ün oluştuğunu nasıl anlıyoruz? Yoksa bu sadece bir teori mi?

Bu soruyu daha farklı sorularla açmaya çalışalım:

Patlamanın önlendiği dakikalarda Colter tarafından çekilen bu mesaj Goodwin’ın işe geldiği dakikalarda trenden ve aynı evrenden gönderilmiş olamaz mı? Soruyu şöyle de sorabiliriz: Colter evren 2’deki patlamayı engelledi ve trenden inmeden önce Goodwin’e mesaj attı. Bu durumda Goodwin’e mesajın ulaştığı evren; evren 2 olmuyor mu?

Hayır evren 3, sadece bir teori değil. Filmde patlamanın gerçekleştiği evren 1’in ve patlamanın önlendiği evren 2’nin dışında üçüncü bir evren oluştuğunu gösteren ipuçları var. Goodwin’in mesajı aldığı evren kesinlikle evren 2 değil ya da şöyle söyleyelim: Colter’ın mesajı attığı ve Gudvin’in mesajı aldığı evrenler kesinlikle aynı değil. Şimdi olayları filmden takip edelim ve Colter’ın bu maili tam olarak saat kaçta attığına bakalım.

Colter bombacının trenden inmesine izin vermiyor ve onu trene bağlayarak ihbar ediyor. Az sonra da bu telefondan Goodwin’e mesaj (e-mail) atıyor. Bombacının trenden indiğinde saatin kaç olduğu trenden indikten sonra görülen büyük saatte net olarak görülüyor: Saat 07:44. Onun buraya kadar yürüme zamanını da hesaba katarsak Colter’ın bombacıyı ensesinden yakaladığı anda saatin 07:43 olduğunu söyleyebiliriz. Onu yakaladıktan sonra mesaj atana kadar geçen zamanın da birkaç dakika sürdüğünü kabul edersek mesajın atılma zamanı muhtemelen 07:44 ya da 07:45… Bunu unutmayalım.

Şimdi Goodwin’in mesajı saat kaçta aldığına bakalım. Goodwin sabah hiçbir şey olmamış gibi işine geliyor ve arkadaşına günaydın, diyor. İşte tam bu sırada yani koltuğuna otururken Colter’ın maili ona ulaşıyor. Goodwin doğal olarak bu mesajı doktorla paylaşmak istiyor ve onun odasına koşuyor. Doktor ceketini asarken duvarda görülen saatin  07:37 ya da 07:38 olduğu görülüyor. Yani mesaj evren 2’de bulunan Colter tarafından henüz gönderilmedi. Sadece bu durum bile mesajın Goodwin’e ulaştığı evrenin, evren 2’den bağımsız bir dünya olduğunu kanıtlıyor.

Ayrıca Gudvin mesajı okurken telefonda “bilinmeyen numara” yazdığını görülmektedir. Aynı evrende olsalardı büyük olasılıkla bilinmeyen numara yazmaz ve orada numaranın kendisi görülürdü.

Evren 3’ün varlığına dair bir diğer önemli ipucu ise şu: Goodwin doktorun odasına geldiği anda orada bulunan asker trende yaşanan bombalama teşebbüsünden ve saldırganın olay yerinde yakalandığından bahsetmekte ki bu bile bu iki evrenin aynı olamayacağının ispatı. Çünkü Colter’ın bulunduğu evrende tren henüz hareket halinde ve duvardaki saati göz önüne alırsak Colter ihbarı henüz yapmadı bile. Dolayısıyla olayların aynı evrende geçme olasılığı yok. Bu gördüğümüz dünyanın evren 1 olamayacağı da açık. Çünkü evren 1’de olayların patlamanın önlenmesinden bağımsız olarak devam ettiğini zaten görüyoruz. Bu durumda şu an gördüğümüz evrenin; evren 3 olarak adlandırabileceğimiz bağımsız bir evren olduğunu söyleyebiliriz.

Bu durumda e-mail bir evrenden diğerine nasıl ulaştı?

Colter bizim görebildiğimiz kadarıyla evrenler arası geçiş yapabilen tek kişi. Onun dışında hiç kimse diğer evrenlerin var olduğunun farkında bile değil. Onun zihinsel yeteneği ya da gücüyle elektronik aletlere etki edebildiğini daha önce de görmüştük. Örneğin Colter öldüğünün farkına vardığı anda onun yaşadığı şok evren 1’deki makineleri altüst ediyor. Onun elektronik aletlere etki edebilme gücünü gösteren bu sahne aslında onun mesajı iletebilme yeteneğinin de var olduğunu gösteriyor. Colter evrenler arasında bir tür köprü; tüm evrenlerin varlığının farkında ve onlarla olan bağları kopmuyor.

Filmin sonunda Yüzbaşı Colter’ın yaşam fişinin çekilmediğini ve onun Kaynak Kodu Programında hiç kullanılmadığını görüyoruz. Bunun anlamı nedir?

Colter, evren 2’de patlama henüz gerçekleşmeden onu önlemeyi başardı. Hem evren 2’de hem de alternatif evren olan ve Goodwin’in mesajı okuduğu evren 3’te Yüzbaşı Colter’ın kullanılmasına ihtiyaç kalmadı. Dikkat ederseniz Colter evren 1’de patlama gerçekleştikten sonra diğer patlayıcıların yerini bulmak amacıyla programa dâhil edilmişti. Evren 2 ve evren 3’te patlama gerçekleşmediği için yüzbaşının kullanılması için bir ihtiyaç doğmadı. Doktor kendi ifadesiyle kötü bir olayın olmasını beklemektedir. İşte bu nedenle iki ay kadar önce kazada ölen yüzbaşının beyni hala kullanılmak için beklemektedir.

Burada zamansal bir paradoks olduğunu düşünebilirsiniz. Yani Colter hiç görevlendirilmediyse öğretmenin bedeninde nasıl var olabilir? Ancak bu bir paradoks değil; çünkü Colter evren 1’de görevlendirildi ve bu hiç değişmedi.

Bu durumda filmde toplam 3 tane evren olduğunu söyleyebilir miyiz?

Aslında buna tam olarak emin olamayız. Colter’ın Yaşam Kodu’nu kullnarak yaptığı her geçişte farklı ve alternatif bir evren oluşma olasılığı yüksek ancak bu sadece bir teori. Ama bu teorimi destekleyen en büyük ipucu şu sahnede gizli.

Hatırlarsanız evren 1’de bulunan Colter’ın içinde bulunduğu kapsülün soğutma sistemi bozuluyor ve aralarındaki iletişim tamamen kopuyor. Goodwin ve orada çalışan diğer görevli Jeff hemen doktora koşuyorlar ve doktor da dahil olmak üzere hepsi telaş içerisindeler. Sorunun ne olduğunu anlamaya çalışıyorlar. Eğer sorunu çözemezlerse Colter’ın beyninin kısa bir süre içerisinde öleceğini söylüyorlar. Bu sırada Colter kendi becerilerini kullanarak makineye elektrik verilmesini sağlıyor ama o da ne? Karşısında sakince oturan bir doktor görüyoruz. Doktorun az önceki telaşlı halinden eser bile yok. Üstelik az önce doktorda ceket bulunmazken şu an üzerinde ceket olduğu görülüyor. Sadece o değil; Jeff’in de sakin bir şekilde oturarak ekranlara baktığını görüyoruz. Az önceki telaşlı anı düşündüğümüzde bu iki görüntünün ayrı evren olmadığı çok açık. Colter burada farkında olmadan farklı bir evrenle iletişim kuruyor. Colter’ın farkında olmadan iletişim kurduğu bu evrenin evren 1 olmadığı çok net ama hangi evren olduğunu söyleme imkânımız yok. Evren 2 de olabilir ya da hiç görmediğimiz bir başka evren de. İşte tam olarak bu nedenle filmde toplamda kaç evren olduğunu tam olarak bilme şansımız yok.

Source Code (2011) – Yaşam Şifresi Filmiyle İlgili Kısa Notlar

Colter yaşamını evren 2’deki öğretmenin vücudunda sürdürmektedir. Zaten filmin finalinde parlak yüzeye yansıtan görüntüye dikkat ederseniz Colter’ın, öğretmenin bedeninde yaşadığı açıkça görülüyor.

Yüzbaşı Goodwin doktorun odasına heyecanla geldiğinde neden ona gelen mailden bahsetmedi? Bunun nedeni odadaki askerin söylediklerinin maille çelişmesidir. Mailde; bu olayı sen ve ben birlikte engelledik, ifadesi geçerken odadaki asker saldırganın olay yerinde yakalandığını söylemektedir. Goodwin’in aklı karışır ve mailden doktora bahsetmeden odadan ayrılır.

Colter’la iletişim sağlayan Goodwin ondan gerçekten hoşlanıyor. Onun samimi gülüşü ve onunla olan yakınlığını doktordan saklaması bunu gösteriyor. Ayrıca filmin sonunda doktorun söylediklerini yapmaması ve bir başka sahnede onunla konuşabilmek için arkadaşını dışarıya göndermesi de onun Colter’a olan ilgisini gösteriyor.

Filmin sonunda evrenlerde neler olduğuna bakalım.

Evren 1: Colter’ın fişi çekiliyor ve ölüyor. Godvin emre itaatsizlik yaptığı için başı derde giriyor. Tren patlasa da Yaşam Kodu Programı başarılı oluyor; çünkü diğer bombalar patlamadan saldırgan yakalanıyor.

Evren 2: Colter yaşamına bu evrende öğretmenin bedeninde devam ediyor. Burası tren patlamasının önlendiği evrendir.

Evren 3: Goodwin’in mesajı okuduğu evren. Burada Colter henüz göreve gönderilmedi ve bir kapsülün içerisinde beyninin bir kısmı aktif olarak yaşıyor. Doktor ve herkes Kaynak Kodu programının kendini ispat edebilmesi için bir fırsat bekliyorlar.

Yaşam Şifresi (2011) Filmi Tek Parça Full HD Nasıl İzlenir?

Source Code Filmi türkçe dublaj ve türkçe alt yazılı seçenekleri ile Netflix platformunda yayınlanmıştır. Netflix web sitesi veya mobil uygulaması üzerinden üye bilgileriniz ile giriş yaparak kesintisiz olarak seyredebilirsiniz.